ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΧΩΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΣΑΚΟΣ ΔΙΧΩΣ ΕΝΑ ΑΠΙΔΙ!

Η ΜΙ παρακολούθησε σεΜΙνάριο:

Ένα μουσικό, ομαδικό κυρίως, παιχνίδι για να χαρακτηριστεί επιτυχημένο πρέπει να ολοκληρώσει το στόχο της ψυχαγωγίας και της εκπαίδευσης εξίσου. Ορισμένες επισημάνσεις και ιδέες θα σας φανούν χρήσιμες.

• Η ενεργή συμμετοχή όλων των παιδιών είναι απαραίτητη. Προσπαθούμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον, ώστε να συμμετέχουν αβίαστα, να σχηματίσουμε ομάδες τυχαίες και διαφορετικές κάθε φορά.
• Πριν ξεκινήσουμε πρέπει να καταστεί σαφές στα παιδιά αν το εκάστοτε παιχνίδι έχει διαγωνιστικό ή καθαρά ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Επιλέγουμε λιγότερα παιχνίδια διαγωνιστικού περιεχομένου, τουλάχιστον στην αρχή.
• Κάποια παιδιά ίσως δεν αντιλαμβάνονται εξ'αρχής τους όρους και τη διαδικασία του παιχνιδιού. Τα αφήνουμε να ολοκληρώσουν την προσπάθειά τους και έπειτα τους υποδεικνύουμε με ηρεμία το σωστό τρόπο.
• Εμψυχώνουμε καθένα παιδί στην κλίση που παρατηρούμε οτι έχει, αναθέτοντάς του ανάλογες "αρμοδιότητες" μέσα στο παιχνίδι.
• Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε στα παιδιά τις κατάλληλες κατευθύνσεις ώστε να ανακαλύψουν μόνα τους αυτό που θέλουμε να τους διδάξουμε. Πώς θα γίνει αυτό;

Επιλέγουμε παιχνίδια-βήματα. Τα παιχνίδια-βήματα είναι επιμέρους μικρά παιχνίδια, τα οποία μας οδηγούν σταδιακά στο τελικό "μεγάλο" παιχνίδι! Σε επόμενες αναρτήσεις θα παρουσιαστούν παραδείγματα τέτοιων παιχνιδιών, ώστε να γίνουν πιο κατανοητές αυτές οι έννοιες.

Η έννοια του παιχνιδιού στη μουσική παιδεία, είναι υψίστης σημασίας, διότι δε χρειάζεται να ασκηθεί καμία πίεση στο παιδί για να "μάθει" μουσική. Από παιδιά μέχρι μεγάλοι, λέμε ότι ΠΑΙΖΟΥΜΕ μουσική!
Ο πρώτος στόχος λοιπόν, των σωστών μουσικοπαιδαγωγών δεν είναι να κάνουμε όλα τα παιδιά μουσικούς, αλλά να κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν τη μουσική, παίζοντας.

ΝΤΟΡΕΜΙ... mamma mia, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ;

Τα Ντορεμιφασολ..άκια μας εξηγούν:

Η Μουσική παιδεία αφορά στη διδασκαλία και τη μάθηση της μουσικής. Συνδέεται με τον τομέα της ψυχοκινητικής (ανάπτυξης δεξιοτήτων), το γνωστικό πεδίο (απόκτηση γνώσεων) και με τον συναισθηματικό τομέα που περιλαμβάνει τη μουσική αίσθηση και κρίση.
Η ενσωμάτωση της μουσικής εκπαίδευσης από την προσχολική εώς τη δεύτερη και τρίτη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος είναι κοινός τόπος για τα περισσότερα κράτη, διότι η ενασχόληση με τη μουσική αποτελεί βασική συνιστώσα του πολιτισμού και της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Η μουσική, όπως και η γλώσσα, είναι ένα επίτευγμα που κάνει τον άνθρωπο να διαφέρει από τα υπόλοιπα έμβια όντα.

ΠΡΟΤΥΠΑ 

Τα πρότυπα σχετικά με τη μουσική εκπαίδευση, καθιερώθηκαν για να διευκολύνουν τους παιδαγωγούς όσον αφορά τη διδακτέα ύλη και το στόχο που πρέπει να επιτεύξουν μέσω της διδασκαλίας.
Η εύρεση των μουσικών εκπαιδευτικών προτύπων ήταν και παραμένει αντικείμενο μελέτης σε πολλές χώρες. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί μία σημαντική κίνηση προς την έγκριση εθνικών και διεθνών προτύπων. Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά στην "Εθνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση" στις Ηνωμένες Πολιτείες (www.menc.org) που καθιέρωσε 9 πρότυπα-προτάσεις, τα λεγόμενα " Εθνικά Πρότυπα Μουσικής Εκπαίδευσης". Αξίζει να τα αναφέρουμε:

• Τραγούδι (σόλο ή σε συνεργασία- ποικίλο ρεπερτόριο)
• Επίδοση στα μουσικά όργανα (σόλο ή σε συνεργασία- ποικίλο ρεπερτόριο)
• Ικανότητα σε αυτοσχεδιασμό, παραλλαγές και συνοδεία
• Σύνθεση και ενορχήστρωση
• Ανάγνωση μουσικής και μουσικής σημειογραφίας.
• Ακουστική αντίληψη, ανάλυση και περιγραφή μουσικής
• Αξιολόγηση μουσικής και μουσικής επίδοσης
• Κατανόηση σχέσης της μουσικής με άλλες τέχνες και κλάδους
• Κατανόηση μουσικής ιστορίας και μουσικής κουλτούρας

Σε άλλα κράτη τα πρότυπα αυτά είναι πιθανό να διαφέρουν, όχι όμως σε εκτεταμένο βαθμό, καθώς τα παραπάνω εκπαιδευτικά μουσικά πρότυπα καλύπτουν το μεγαλύτερο φάσμα αξιώσεων για την απόκτηση μουσικής παιδείας.

Αξίζει να σημειώσουμε τους σημαντικότερους μουσικοπαιδαγωγούς που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της μουσικής εκπαίδευσης:

Leonard Bernstein Anahit Tsitsikian Heitor Villa-Lobos Nadia Boulanger Charles Hoffer Allen Britton Peter W. Dykema Will Earhart Edwin Gordon Jacob Eisenberg David Elliott Philip C. Hayden

Emile Jaques-Dalcroze Zoltán Kodály Paul R. Lehman Charles Leonhard Joseph E. Maddy Michael Mark Ellis Marsalis Wynton Marsalis Lowell Mason

Luther Whiting Mason James Mursell Carl Orff Bennett Reimer Keith Swanwick R. Murray Schafer Jack Wagner Shinichi Suzuki John Tufts Dmitry Kabalevsky John T. Madden

ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ ΑΛΛΙΩΣ ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ;

ο Σολ σολάρει και ποστάρει

Ένας καλλιτέχνης όταν ασχολείται με τη μουσική ενεργοποιεί τμήματα που σχετίζονται με την αφή, την ακοή και την όραση. Ταυτόχρονα ερευνητές παρατήρησαν την αύξηση νευρικών κυττάρων σε μέγεθος και αριθμό.

Σε μια μελέτη χρησιμοποιήθηκαν 20 γυναίκες, εκ των οποίων οι 10 δεν είχαν ποτέ, καμία ενασχόληση με τη μουσική, ενώ οι υπόλοιπες είχαν ξεκινήσει μαθήματα πιάνου πριν τα 7 τους χρόνια και συνέχισαν την εκπαίδευση για τουλάχιστον 8 έτη, χωρίς όμως να είναι επαγγελματίες.

Στη μελέτη όλες οι γυναίκες άκουσαν 20 λέξεις, τις οποίες έπρεπε να θυμηθούν. Ύστερα άκουσαν άλλες 40, εκ των οποίων οι μισές ήταν οι προηγούμενες 20 λέξεις σε τυχαία σειρά, ενώ οι άλλες ήταν νέες. Αυτό που έπρεπε να κάνουν οι συμμετέχουσες στη μελέτη ήταν να ξεχωρίσουν τις νέες λέξεις από αυτές που είχαν ειπωθεί.
Εκείνες που είχαν μουσική παιδεία τα κατάφεραν καλύτερα σε σχέση με τις υπόλοιπες! Το μηχάνημα που παρακολουθούσε τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους έδειξε ότι την πρώτη φορά είχαν ενεργοποιηθεί οι ίδιες περιοχές εγκεφάλου σε όλες. Η διαφορά εντοπίσθηκε στη δεύτερη προσπάθεια που οι γυναίκες έπρεπε να θυμηθούν, εάν είχαν ακούσει πιο πριν τις λέξεις. Εκείνες με τη μουσική εκπαίδευση ενεργοποίησαν περιοχές του οπτικού φλοιού.

Ο λόγος; Αυτή η περιοχή στο παρελθόν είχε ενεργοποιηθεί, ώστε να επεξεργαστούν πληροφορίες σχετικά με τη μουσική που έπαιζαν και παρόλο που η απομνημόνευση λέξεων φαινομενικά δεν σχετίζεται με τη λειτουργία της όρασης, τελικά υπάρχει σχέση.

Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μουσική εκπαίδευση συμβάλλει στην αναδιοργάνωση του εγκεφάλου, πράγμα που είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο ειδικά για ανθρώπους που έχουν υποστεί εγκεφαλικές βλάβες.

ΤΑ 4 ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΙΑ

Η ΦΑ, έΦΑγε όλον τον κόσμο, διάΦΑσε και ΦΑ σας τα πεί!


Βασική αρχή των μουσικοπαιδαγωγών είναι ότι τα μουσικά βιώματα θα πρέπει να προηγούνται της θεωρητικής κατανόησης των μουσικών εννοιών. Είναι σημαντικό να εξοικειωθούμε πρώτα με τη μουσική και ύστερα να κατακτήσουμε τα σύμβολα και τις έννοιές της. Η μουσική είναι μία μορφή τέχνης. Τα σύμβολά της έχουν οριστεί για να μπορούμε να επικοινωνούμε. Ο καθένας όμως έχει δικαίωμα να την εκλάβει όπως εκείνος την αισθάνεται.
Υπάρχουν ορισμένα μοντέλα διδασκαλίας (συστήματα και μέθοδοι) για τους μουσικοπαιδαγωγούς, τα οποία δεν έρχονται απαραίτητα σε σύγκρουση, αλλά δίνουν έμφαση σε διαφορετικές προσεγγίσεις και τρόπους διδασκαλίας. Ας δούμε τα πιο διαδεδομένα...

Ο Kodaly υποστηρίζει ότι η γνώση και η αίσθηση του ρυθμού αναπτύσσονται μέσα από ενεργό συμμετοχή σε ρυθμικά παιχνίδια, δηλαδή η κίνηση αντιμετωπίζεται ως ένα στοιχείο που αναπτύσσεται παράλληλα με τη μουσική στο παιδί και βοηθά στην ουσιαστικότερη βίωση μουσικών εννοιών. Γι' αυτό και το τραγούδι είναι το βασικότερο μέσο για να γίνει η μουσική πραγματικά ένα κομμάτι από το ίδιο το παιδί.

Η μέθοδος Orff, η οποία είναι και η πιο διαδεδομένη στην χώρα μας, τονίζει ότι τα παιδιά πρέπει να κάνουν τα ίδια μουσική, να συμμετάσχουν ενεργά σε διαδικασίες μουσικής δημιουργίας πριν από οποιαδήποτε θεωρητική διδασκαλία. Υποστηρίζει ότι η αίσθηση πρέπει να προηγείται της γνώσης. O Orff αντιμετωπίζει τον ρυθμό σαν γενεσιουργό στοιχείο που πηγάζει από μέσα μας, τον ανασύρει και τον χρησιμοποιεί σαν βασικό άξονα τόσο στο συνθετικό όσο και στο παιδαγωγικό του έργο. Γνωστά είναι τα κρουστά όργανα της ορχήστρας Orff. Και ο Kodaly και ο Orff έδιναν μεγάλη έμφαση στα πρώτα βήματα της μουσικής παιδείας θεωρώντας την ως θεμελιώδη για τη μετέπειτα μουσική ανάπτυξη του παιδιού.

Ο Dalcroze υποστηρίζει ότι η πρώτη επαφή των παιδιών με τα ηχητικά φαινόμενα γίνεται διαμέσου της σωματικής κίνησης. Το σώμα δηλαδή, αντιμετωπίζεται ως το πρωταρχικό μουσικό όργανο και ως το ουσιαστικότερο μέσο εσωτερίκευσης και εμπέδωσης των μουσικών εννοιών. Πίστευε επίσης ότι η ανάπτυξη εσωτερικής ακοής και μουσικής φαντασίας θα πρέπει να ξεκινούν από πολύ νωρίς. Γι’ αυτό και κινείται με τις απλούστερες βασικές κινήσεις όπως το περπάτημα ή το τρέξιμο που είναι φυσικές καταστάσεις για τα παιδιά.

Τέλος ο Suzuki, προτείνει μια μέθοδο εκμάθησης της Μουσικής, ανάλογη με τη φυσική και αβίαστη εκμάθηση της μητρικής γλώσσας μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, γι' αυτό και ενθαρρύνει τα παιδιά να παίζουν «με το αυτί» και να μαθαίνουν διαμέσου της παρατήρησης, της μίμησης και της επανάληψης. Θεωρεί ότι η εκμάθηση μουσικής αρχίζει από τη λεγόμενη «μηδενική ηλικία», από τη στιγμή δηλαδή, της γέννησης του παιδιού και πιστεύει ότι από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του οι εμπειρίες ακρόασης είναι κρίσιμες για την μετέπειτα μουσική του ανάπτυξη.

Εκτενέστερες αναλύσεις για τα συστήματα και τις μεθοδολογίες αυτές θα διαβάσετε σε επόμενες αναρτήσεις.